De beste school ter wereld

In India is kinderarbeid bij wet verboden en heeft elk kind recht op onderwijs. Klinkt mooi, maar zo werkt het niet in de grootste democratie ter wereld. Hier in Tirupur, de grootste textielstad van India, in de staat Tamil Nadu, zijn kinderen letterlijk het kind van de rekening door de gebrekkige handhaving op de rechten van het kind. 

En dan is er toch een oplossing! We zijn op bezoek bij SAVE, dat staat voor social awareness and voluntary education. Net4kids steunt al lange tijd SAVE met de oprichter Aloysius en zijn 'rechterhand' Mary. De levensmissie van Aloysius is 'child-free labor' en 'education for every child' in deze textielmetropool. Hij wil dat kinderen gebruik kunnen maken van hun rechten. Daarvoor hebben ze een scala van middelen: van crèches tot vaktrainingen voor moeders en van overbruggingscholen in migrantenwijken tot juridische ondersteuning. Onder de Child Right Cell (CRC) zit een van de pareltjes van succesvolle child care: de Bridge Schools. Dit zijn tijdelijke scholen die SAVE opricht in wijken (een panchayat) waar er een grote toename is van migranten uit andere staten in India. Die migranten komen af op het aanbod van de ongeschoolde banen in de textielindustrie. Ze spreken vaak geen Tamil (de locale taal in deze staat) en komen met hun schamele bezittingen en kleine kinderen aan in Tirupur. Daar verspreiden ze zich over de vele sloppenwijken. Er ontstaan steeds weer nieuwe concentraties van migranten. Daar is vaak dan nog geen openbare school aanwezig. De ouders nemen hun kinderen dan meestal mee naar de textielfabrieken, waar de kleintjes zonder toezicht 'spelen' bij zwaar vervuilde rivieren en landjes rondom de fabriek, totdat de ouders klaar zijn met hun ploegendienst. Ook zijn er ouders die hun kinderen achterlaten in de wijk. SAVE wil deze jonge kinderen een kans geven met hun crèches voor de hele kleintjes en vooral de tien Bridge Schools. Sinds de start met de eerste school in 2000 zijn er vanaf 2009 tien van deze 'mobiele' scholen actief. Wij hebben er drie bezocht. Bij de eerste school zat ook een van de drie crèches in Tirupur. In het crècheklasje zaten drie hele kleintjes (tussen de twee en vijf) beduusd achterin: ze waren kort daarvoor door een van leraressen (teven sociaal werker en straatcoach) van de straat gehaald waar ze bedelden. Na gesprekken met de door SAVE gevonden ouders, kunnen de kinderen nu naar de crèche. Voor alle kinderen vanaf vier jaar zijn er de Bridge Schools.

Heldinnen. We hebben in twee volgende bezoeken leraressen ontmoet die echte helden zijn. Deze jonge vrouwen werken in provisorisch opgezette scholen in de meest troosteloze sloppenwijken die je je kunt voorstellen. Ze zijn met hun staf van een kokkin en assistente verantwoordelijk voor het runnen van een school waar ze kinderen van alles moeten bijbrengen: van hygiene tot zelfvertrouwen en van de Tamiltaal tot kennis om later door te stromen naar een openbare school (wanneer de overheid die opent in de wijk). Hun werkdag begint ver voor de les. Ze lopen door hun wijk en volgen ouders die hun kinderen meenemen naar het werk en ze daar buiten achterlaten. Na de lessen gaat ze terug naar de betreffende textielfabriek om de ouders aan te spreken. Of ze vangen de ouders op in de wijk. Het kost soms maanden voordat ouders ingaan op het aanbod om hun kinderen gratis naar een Bridge School te laten gaan. De ouders zijn in de regel analfabeet en niet overtuigd van het nut van scholing. Het gratis eten voor de kinderen op school is veelal het meest steekhoudend argument dat ze snappen. Wij hebben gezien hoe sterk, positief en gedreven deze multifunctionele leraressen zijn. In totaal zijn via de Bridge Schools al duizenden migrantenkinderen 'doorgestroomd' naar openbare scholen. Deze kinderen hebben een echte kans gekregen op een beter leven. Zonder onderwijs kan geen kind de negatieve spiraal doorbreken. 

Parel in de ellende. Wat Mijanou Blaauw, Tom Cassee, Ron Vollebregt, Tim Christiaans en ik hebben gezien heeft ons diep geraakt. We hebben in de schooltjes blije kinderen gezien die het echt naar hun zin hebben en ook de erbarmelijke omstandigheden waarin ze wonen (plastics tentjes en bouwvallige hutjes) met hun ouders. Wat blijft is de hoop op een echt betere toekomst die deze kinderen krijgen. Ik ben zeer diep onder de indruk. De beste school ter wereld staat misschien wel hier...in Tirupur.

Zoveel veerkracht zit in Mani

Op zondag 2 november zijn we bij de Society for Serving Humanity in Namakkal (SSH) geweest. Gisteren waren we ook al bij SSH in Dindigul. Britto (secretary) en de staf gaven inzage in de strategie, aanpak en resultaten. Hierdoor kregen wij goed inzicht over de werkwijze van SSH. Probleemoplossend denken en doen is een belangrijke pijler: vraag vijf keer waarom een kind niet naar school kan en je wordt inventief en pragmatisch in oplossen. Hierbij kan je denken aan het verstrekken van een wandklok voor thuis om op tijd op school te komen of een rugzak zodat de boeken heel blijven en niet nat worden tijdens de urenlange wandelingen naar school en terug.

Kinderen vertellen. Om ca. 11.00 was het tijd om de kinderen te zien. Die hadden zich op de binnenplaats van het gebouw verzameld om ons hun verhalen te vertellen en hun ingestudeerde dansacts te laten zien. Een van de verhalen was van een bijzonder sprankelend jongetje, genaamd Mani Kandas. De kinderen spraken in Tamil en aan het eind van hun toespraakje werden hun verhalen in het kort vertaald in het Engels. Daardoor kwamen de kinderen in een flow. Ze spraken naar de zaal toe en dus voor ruim honderd andere kinderen. Mani heeft zijn beide ouders aan AIDS verloren en is aangewezen op de oudere familiegeneratie; voor Mani zijn oma. Straatarme grootouders zien helaas hun kleinkinderen het liefst werken op het land of in de textielfabrieken. Anders kosten ze alleen maar geld. Doordat SSH in de regio's een verfijnd netwerk heeft van sociale werkers, worden kinderen als Mani opgepikt en kreeg hij de kans om naar school te blijven gaan tot hij rond de 17 is. 

Hoe werkt het hier op school? In India heb je 12 standards, ofwel schoolklassen. Het is een combinatie van de lagere en middelbare school. Kinderen als Mani krijgen schoolspullen zoals boeken, schriften en een uniform, maar ook dingen voor thuis om te kunnen leren en naar school te gaan: van een klok om op te kijken wanneer je naar school moet gaat tot een boekenkastje om je boeken en schiften droog te bewaren (handig bij moessonregens). In hutjes en minuscule huizen staan via SSH oplaadbare noodlampen (handig wanneer je thuis geen stroom hebt of de stroom weer eens wordt afgeschakeld) als 'studeerlamp' en lage schrijftafeltjes. De verzorgers van de kinderen krijgen ook spullen zoals een gasbrandertje om te koken en soms ook een snelkookpan; dan is het ontbijt sneller klaar (probeer maar eens op vuur te koken met vochtig hout tijdens het regenseizoen). 

De aanpak. De kinderen gaan naar scholen in hun eigen buurt en komen voor cursussen (yoga, hygiene en medische zorg, leiderschap, krantlezen, gezond eten, enzovoort) naar SSH. Ook doen ze regelmatig aan picknicks en uitjes. Wanneer je ouders zijn overleden aan AIDS of je nog maar een ouder hebt die HIV-geïnfecteerd is - en daar bovenop soms zelf ook HIV hebt - dan heb je veel support nodig van lotgenoten en hulpverleners die je niet stigmatiseren en discrimineren. We zagen nog een foto van Mani vier jaar geleden: een bang ogend en broodmager kind. Nu zie je een joch dat straalt en een bijzondere indruk maakt als spreker en animator.

En nu dansen! De kinderen vertelden hun verhalen, deden hun dansacts en lieten trots zien welke prijzen ze gewonnen hadden. We kregen kleine zelfgemaakte cadeautjes en toen mochten we onder lichte dwang ;-) meedansen. Aangezien Tom Cassee begon met zijn heupen te laten rollen, konden wij niet achterblijven. Een hilarische scène volgde waarin we uit alle macht probeerden niet achter te blijven bij de kinderen. Ik ben maar begonnen met een Bollywood-versie van de limbodans (heet hier slangendans) die veel navolging kreeg. 

Slangendans. Deze avond heb ik bij een schoolbezoek (een Alternative Learning Centre van SSH, wat een soort combi is van naschoolse opvang, bijles voor de kinderen en ontmoetingsplaats voor de diverse kinderclubs) de dans mogen overdoen met een groepje jongens die eerder die dag bij SSH waren. We hebben tussen het bezoek (in het begin van de avond) aan het ALC en het bezoek aan SSH nog vier dorpjes bezocht voor huisbezoeken aan kinderen. Dat was confronterend voor ons en soms emotioneel voor de kinderen, weduwen of oma's die er alleen voor stonden. Het goede nieuws is dat SSH ook de verzorgers van de kinderen helpt met counseling, de zelforganisatie van vrouwen en het verstrekken van beperkte giften die de vrouwen kunnen gebruiken voor de aanschaf van bijvoorbeeld geiten, een koe of naaimachine. Daarmee kunnen ze zelf geld verdienen en ook sparen. Die aanpak kenmerkt de stijl van SSH: elk volgende probleem pragmatisch oplossen. Alleen dan bereik je het doel van duurzame care voor kinderen. Duurzaam? Dat is het pas wanneer je zorgt dat je vicieuze cirkel doorbreekt en deze kinderen en straks hun kinderen een betere toekomst hebben. Namaste, Marco

Sprankelende ogen in Dindigul

Je ogen worden wel 'de spiegel van de ziel' genoemd. Vandaag hebben we heel veel sprankelende ogen gezien van kinderen op ons eerste bezoek bij de Society for Serving Humanity (SSH) in Dindigul; in de buurt van Madurai. We zijn hier voor het Foster a Child Programme (FCP) van SSH. Dit programma is gericht op kinderen van HIV-geïnfecteerde ouders. Het probleem is hier relatief groot omdat veel Tamil-mannen als vrachtwagenchauffeur door India trekken en in het verleden geïnfecteerd zijn geraakt met HIV. Vele vaders zijn inmiddels overleden aan AIDS. Veel weduwen hebben ook HIV, maar door het grootschalig verstrekken van gratis ART-medicijnen (anti retroviral therapy) kunnen zij blijven leven. De kinderen worden in hun eigen leefomgeving (buurt, school) al snel gestigmatiseerd. SSH zorgt dat deze kinderen gewoon in hun eigen omgeving naar school kunnen door hun hele leefomgeving aan te pakken. Dat begint bij counseling en ondersteuning van de moeders die vaak niet weten hoe ze verder moeten. Met twee vestigingen in Dindigul en Namakkal helpt FCP met succes 450 kinderen. Er is echter ook een wachtlijst van bijna 1.600 kinderen. Genoeg getreurd, nu het leuke nieuws...

Trots als pauwen. Elk jong kind is trots op de zelfgemaakte tekeningen en werkjes. En op de reeks van diploma's, sportprijsjes en schoolrapporten. Dat geldt ook voor de kinderen hier in India. Maar wat als je geen papa of zelfs mama meer hebt? Dan laat je ze toch gewoon zien aan de mensen van Net4kids! Apetrots lieten de meiden en jongens hun achievements zien aan Mijanou, Tim, Tom, Ron en mij. En we werden aan het eind overladen met tekeningen. De kinderen, en vooral de meiden, zijn zo zelfbewust en vol energie. Met pubers thuis in Amsterdam, zie ik hoe belangrijk het is dat kinderen voldoende zelfverzekerd worden gemaakt door positieve feedback en support. In die missie slaagt FCP met verve. We hebben een toelichting gekregen op het jaarverslag en de voltallige board ontmoet, waaronder 4 (van de 7) vrouwen uit de Women's Federation. Na deze eerste dag stapten we rond 8 uur 's avonds in onze bus naar Namakkal. Het was een mooie eerste dag van de Net4kids Stakeholders Trip. En dan te bedenken dat een kind in FCP-programma slechts 381 euro per jaar kost. Nameste, Marco